donderdag 5 mei 2016

Over vrijheid gesproken

Wat valt er nu nog te zeggen over vrijheid? Alles is al gezegd. Alles is al geschreven.
En als ik lees wat ik er vroeger over schreef, dan lijkt het eerst heel wijs, maar ook al weer achterhaald.
Waar ik op dit moment bij het woord vrijheid vooral aan denk is: "eigen keuze en regie". Dat is waar ik op dit moment mee bezig ben. Mijn leven in eigen hand willen nemen.
In onze samenleving is dat bijna niet meer mogelijk. Het leven in onze westerse samenleving is voorgeprogrammeerd en verloopt volgens protocollen die al vastliggen voordat we worden geboren.
Een pasgeboren baby is na de geboorte al 'onvrij', omdat het afhankelijk is van de keuzes die de ouders maken. En of dat een vrije keus is, is mede afhankelijk van aannames en ervaringen die ouders hebben. Wel of geen bevalling thuis? Wel of geen borstvoeding? Wel of geen hielprik? Wel of geen extra vitamines? Wel of niet voeding uit een potje? Wel of niet naar de kindercrèche? Wel of niet in een kunststof draagstoeltje? Het leven van jonge moeders zit vol met keuzes. Keuzes die erg bepalend zijn voor de toekomst, want hoe de volgende generatie opgroeit en gedragen wordt, bepaalt ook hoe de komende generatie zich gedragen gaat.
Leren we de nieuwe generatie wat geweldloze communicatie is? Leren we ze hoe we biologisch kunnen tuinieren? Leren we ze mediteren? Leren we ze ecologisch om te gaan met het milieu? Leren we ze verdraagzaamheid? Leren we ze elke dag te bewegen en buiten te zijn? Leren we ze zingen? Of laten we het aan de samenleving, lees: de maatschappij over, wat ze leren? "De maatschappij" is zo'n makkelijk begrip. Je kunt je er als individu heel makkelijk achter verschuilen. De maatschappij bepaalt nu eenmaal, de maatschappij vraagt van ons en laat ons.... Onzin! We kunnen heel vaak nog zelf kiezen, en onze vrijheid pakken, door van die keuze-vrijheid gebruik te maken.
Helaas...niet iedereen durft dit. Omdat we bang zijn voor afwijzing, voor anders zijn dan de rest, voor het oordeel. Daardoor blijven we een kuddedier en daardoor kunnen er weer situaties ontstaan als in de tweede wereld oorlog. Door niet te durven kiezen, door geen gebruik te durven maken van de vrijheid die we allemaal hebben. werken we overheersing in de hand. Machtshebbers en machtsdenkers krijgen vaak te weinig tegengas, worden te weinig op de vingers getikt en we laten ze snel denken dat we het er allemaal mee eens zijn. We zijn BANG! Bang voor verlies. Voor verlies van ons huis, onze baan, onze eer....
Veel vaker dan we beseffen kunnen we een keuze maken. Vrijheid van keuze is vaak dichterbij dan we denken, maar door onszelf wijs te maken dat we geen keuze hebben, blijven we in onze comfort zone, in onze veiligheid, hoeven we geen risico te nemen dat we buitengesloten worden. Want o, o,  dat is het laatste wat we willen....
Als we echter kijken welke mensen voor onze vrijheid hebben gestreden, dan zijn dat juist degenen geweest die de angst voor verlies aan de kant durfden zetten. Die beseften dat we wel degelijk een keuze hadden om een medemens op te vangen en onderdak te geven of ze te verraden. Mensen die beseften dat alleen buiten de comfortzone de groei naar vrijheid kansen kreeg. Mensen die geen genoegen namen met voor opgelegde sancties.
Er is niet veel veranderd tussen de vorige eeuw en deze eeuw. Nog steeds zijn er meelopers. Mensen die alles voor waar aannemen, wat er wordt gezegd. Geloof  me: ik denk dat deze mensen meer een bedreiging vormen voor de wereldvrede dan ze zelf beseffen. Want door geen gebruik te maken van je keuzevrijheid, door alles te pikken, door niet de regie over je eigen leven in eigen hand te nemen, geef je ruimte aan degenen die daar wel gebruik van willen maken.
Ik denk we onze kinderen en achterkleinkinderen vooral deze wijsheid mogen meegeven: Er is vaker een keuze dan je denkt. Ik ben blij met de nieuwe eigenzinnige wereldburgers. Die kritisch zijn en vragen stellen. Die weer het HART voelen en volwassenen bij de les houden met hun opmerkingen over "zelfbeslissings-recht" en die heilige huisjes omver durven trappen.
Lastig of niet, vrijheid is een begrip, een waarde, een verlangen waarbij we steeds weer opnieuw in processen terecht komen en onszelf ontmoeten. Want in het zoeken naar vrijheid, kom je wellicht niet je vijand tegen, maar voor JEZELF!.